Leren over wetenschap. En hoe je onderzoek doet. Op de Lappendeken bieden leerkrachten Marscha en Florentine alle leerlingen een lessenserie ‘Kleding’ aan. Bijzonder is de wetenschappelijke benadering. In dit onderzoeksproject komen voor kinderen veel leeraspecten samen. Het is een lessenserie vanuit het Wetenschapsknooppunt van Radboud Universiteit in Nijmegen. 

Het vragenmachientje helpt bij het bedenken van de onderzoeksvraagAlles onderzoeken over kleding 
De lessenserie over het thema ‘Kleding’ is gebaseerd op het wetenschappelijk onderzoek van professor Anneke Smelik en haar team. Zij onderzoeken de relatie tussen kleding en identiteit. Ook onderzoeken ze welke impact het productieproces van kleding heeft op mens en milieu. 

Het project is breed. Het gaat over waar onze kleding vandaan komt, wie onze kleding maakt en wat de gevolgen van de kledingindustrie zijn voor mens en milieu. Leerlingen ervaren dit thema door diverse activiteiten in de klas. Zij doen inspiratie op voor hun eigen onderzoek. 

De leerlingen werken aan activiteiten over modefoto’s en hun eigen kledingidentiteit. Ze leren over de oorsprong van een kledingstuk, eigenschappen en duurzaamheid van verschillende stoffen, de prijs van kleding. Ook is er aandacht voor werkomstandigheden van kledingmakers in textielfabrieken. 

Vragenmachientje
Na deze activiteiten starten de leerlingen een eigen onderzoek op. Essentieel is: bedenk een goede onderzoeksvraag. Zij gebruiken hiervoor het vragenmachientje. De kinderen leren om een hypothese te stellen, eerlijk onderzoek te doen, te concluderen en hun bevindingen te presenteren. 
Daarnaast leren ze samenwerken. Ieder kind vervult een andere rol: hoofd-onderzoek, notulist, tijdbewaker, hoofd-communicatie en voorzitter. 

Groep 1 - 8
Alle kinderen gaan met dit project aan de slag. In de groepen 5 t/m 8 doen de leerlingen een eigen onderzoek. Omdat de lessenserie voor deze leeftijd is ontworpen passen juf Marscha en juf Florentine zelf de lessen aan naar het niveau van de groepen 1 t/m 4. Hun eerdere ervaringen in de samenwerking met wetenschappers uit Nijmegen komt hier goed van pas.  

Samenwerking met Wetenschapsknooppunt
Enkele jaren terug gingen de Veluwezoom-leerkrachten Marscha de Winther en Florentine Masen-Sallevelt een samenwerking aan met het Wetenschapsknooppunt van Radboud Universiteit (WKRU). Samen met het WKRU en leerkrachten van andere scholen ontwierpen ze lessenseries over de thema’s Magneten, Automatisch gedrag en het Oog. Door deze samenwerking beschikt de Lappendeken ook over eerdere projecten en lessenseries van het WKRU. 

Het verven van leer in Marokko, ongezond en vervuilend werk waar veel water bij wordt gebruikt (Foto: Fbrandao.1963)

Waterbestendige woningen bouwen, reclamespotjes maken of een Pokémonkaart-beveiliger maken. Ook basisschoolleerlingen kunnen dit leren! Bij Scholengroep Veluwezoom bieden we sterke technieklessen aan.  

De Technieclub; onze collega's uit basis- en voortgezet onderwijsOnze Technieclub maakt kinderen al jong enthousiast voor techniek en technologie. Dit zijn enorm interessante thema's en ze bieden oneindig veel mogelijkheden. Er is een groot tekort aan techniekers in Nederland. Het is belangrijk dat kinderen vroeg met techniek in aanraking komen en ontdekken of het bij ze past.   

Sinds 2021 werken we daarom vanuit Sterk Techniek Onderwijs samen als groep collega’s uit basis- en voortgezet onderwijs, om leerlingen van de basisschool enthousiast maken voor techniek en technologie. Wij zijn De Technieclub!

Het doel: Leer een nieuwe techniek en los daarmee een probleem op volgens het ontwerpproces! De lessenserie wordt afgesloten met een presentatie wedstrijd. De beste uitvinder gaat naar huis gaan met de originele Technieclub trofee!

Elke lessenserie bestaat uit vijf lessen. Deze worden gegeven op de eigen basisschool en in het TECHLAB op Het Rhedens. We rijden zelfs met onze eigen Technieclub-bus naar de basisschool. De techlab-lessen zijn kosteloos. Wij vinden dat elk kind recht heeft op techniekonderwijs!

Aan de hand van de 7 werelden van techniek zijn deze lessenseries ontwikkeld:

Techmodule 1: Energie, water & veiligheid- Het maken van een Pokémonkaart-beveiliger

Techmodule 2: Wonen, werken & verkeer- Het maken van een waterbestendige woning

Techmodule 3: Ontwerp, productie& wereldhandel- Het maken van een reclamespotje

Techmodule 4 (in de maak): Hi-Tech & science: het maken van een hi-Tech stad met zelfrijdende auto’s

Lees ook over onze leerlingen uit de bovenbouw die Pokémonkaarten leren beveiligen (met video).

Inspraak van medewerkers en ouders is waardevol! Ook een wettelijke plicht. De inspraak is geregeld in de (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad, de GMR. Afgelopen twee, drie jaar heeft Scholengroep Veluwezoom de GMR vernieuwd. De resultaten zijn merkbaar. Maaike Steegmans (tot augustus '25 voorzitter GMR) en Hannelore Bruggeman (voorzitter college van bestuur van Scholengroep Veluwezoom) doen het woord. 

“Zichtbare inspraak”, dat kenmerkt mooi de nieuwe situatie, volgens Maaike Steegmans. Effecten van de verandering zijn merkbaar. Ze vat het als volgt samen: 

• De GMR is compacter, telt 5 leerkrachten en 5 ouders. Ze zijn allemaal uit eigen motivatie lid geworden. 
• We zijn als raad actiever en daadkrachtiger.
• Als GMR-lid kun je invloed uitoefenen. Je bent zichtbaarder als individu. Je draagt iets bij. 

Maaike Steegmans, voorheen voorzitter GMR“Er wordt iets gedaan met wat je zegt. Daarom noem ik het zichtbare inspraak”, licht Maaike toe. “Hoe je het merkt? Op actiepunten uit de vergadernotulen wordt teruggekoppeld: wat is ermee gedaan? Je ervaart ook meer begripsvorming over en weer. Je denkt soms dat medewerkers en bestuur van elkaar goed weten wat er speelt. Maar extra toelichting of het bespreken van andere perspectieven kan toch waardevol zijn. Hier is nu meer tijd voor.” 

Over en weer meer begrip 
Aan welke voorbeelden zie je dat over en weer meer begrip ontstaat? “Ouders hadden bij beleidszaken vaak een idee van een ver-van-mijn-bed-show. Maar een ouder kan heel goed verwoorden wat er speelt onder ouders over beleid van de school. Of stelt heel goede vragen over waarom een proces gaat zoals het gaat. Het uitdragen van ikjijwij-beleid in school is bij uitstek iets wat in de GMR naar voren kan komen."

Aandacht voor wat er speelt 
“De GMR is eigenlijk het medium waarin de verschillende ideeën die er leven samenkomen. Dus het is voor het bestuur een mooi middel om te reflecteren. Als het bestuur beleid uitzet met een bepaald doel, wil je weten: hoe komt dat aan bij ouders, of leerkrachten? Het bestuur luistert naar de reflecties. Omgekeerd brengen ouders en leerkrachten nu in de GMR goed naar voren: ‘Dit leeft bij ons, is hier beleid over, waar vinden we dat beleid’ of ‘dit zijn gevolgen van een bestuursbesluit.’

Maaike: “Door de veranderingen zijn we daarin gewoon daadkrachtiger geworden in de afgelopen 2 jaar.” De GMR is nu echt anders dan het was! En dat slaat aan. Een nieuwe lid noemt expliciet: ‘Van die nieuwe aanpak word ik wel heel enthousiast’.

Hannelore Bruggeman constateerde een paar jaar geleden dat de ikjijwij-benadering – met actief meedenken en interactieve werkvormen – al aardig veel goede ideeën en vragen opleverde. Ze wilde een stap verder zetten. Die ambitie is nu gerealiseerd.

Hannelore Bruggeman, voorzitter college van bestuur 
Hannelore: “Met 8-10 mensen vergaderen geeft echt een heel andere dynamiek dan als je met 22 mensen rond de tafel zit. Er is nu al heel veel meer dialoog. We kunnen echt op een beter niveau van de stichting samenwerken met elkaar. Je krijgt andere gesprekken, andere input, andere vragen. Als voorbeeld noem ik de bestuurlijke visitatie: dat is een groot project en dat hebben we goed samen gedaan.” 

Veel kwaliteit
“Alle mensen die voorheen in de GMR hebben gewerkt, hebben enorm veel kwaliteit geleverd. Het is logisch dat als je in een mr zit dat daar een focus op zit. Dat er nu een knip is gemaakt tussen mr en gmr, maakt dat de leden op een andere manier in de vergadering zitten. Niet namens een school, maar namens de Scholengroep. We hebben heel veel respect voor wat in het verleden is gedaan. Toen was het echt anders. Dat gaf andere meerwaarde. Ik hoop dat, nu mr en gmr losgeknipt zijn van elkaar, in de scholen de mr-vergaderingen nog meer waarde voor de eigen school gaan opleveren.” 

“Heel blij ben ik met wat Maaike Steegmans heeft gedaan als trekker van de veranderingen. Neem al die juridische zaken en de huisregels. We hebben ons door taaie kost heen gewerkt en deze opgelost. Ook zijn we aan de andere kant van die regelzaken terecht gekomen, bij meer discussie en meer inhoud.” Met als resultaat de professionele, open, goede dialoog die past bij het ikjijwij van de Scholengroep. 

Samen beter doen 
Hannelore: “In de GMR zitten nu mensen die daar heel graag in willen zitten. Die dat dus interessant vinden. Mij valt het meeste op: iedereen doet mee. Er wordt veel meer gezegd. De onderzoekende houding, het samen beter doen, dat is echt veel sterker geworden."

“We zijn nog maar net begonnen. Dus het belooft wat voor de toekomst.” 

Per 18 augustus 2025 is voorzitter Maaike Steegmans opgevolgd door Robert Goelmohamed. 

Verschillen tussen nu en toen. Vraag en antwoord over de GMR